Bệnh Care trên chó: Biện pháp phòng và điều trị hiệu quả

Bệnh Care (hay còn gọi là Sài sốt) là một trong những bệnh nguy hiểm và phổ biến nhất của chó. Bệnh xảy ra trên hầu khắp thế giới, giết hại rất nhiều chó không được tiêm phòng. Bệnh có thể xảy ra trên tất cả các lứa tuổi chó nhưng tác hại nặng trên chó con (đặc biệt từ 2-6 tháng tuổi). Các cơ quan bị virus tấn công nhiều nhất là hệ tiêu hóa, hô hấp, da, thần kinh. Biểu hiện bệnh thường thể hiện nặng nhất và rõ nhất ở hệ tiêu hóa.

Nguyên nhân:

Bệnh do virus thuộc nhóm paramyxovirus. Virus xâm nhập vào chó qua đường hô hấp, tiêu hóa, da. Đầu tiên khi xâm nhập vào virus nhân lên ở mô bạch huyết đường hô hấp trên, sau đó nhiễm vào máu và virus tiếp tục nhân lên ở mô bạch huyết của các cơ quan khác. Mầm bệnh được thải ra qua dịch tiết mắt mũi, nước bọt, phân, nước tiểu.

Triệu chứng:

Bệnh Care (Sài sốt) là một bệnh rất nguy hiểm ở chó và có thể gây chết chó con từ 2 – 6 tháng tuổi. Chó trưởng thành trên một năm tuổi nguy cơ mắc bệnh ít hơn nhưng vẫn có khả năng nhiễm bệnh khi tiếp xúc với mầm bệnh hoặc sức đề kháng giảm sút.

Thời kỳ đầu chó biểu hiện mệt mỏi, ủ rủ, ăn ít hoặc bỏ ăn hoàn toàn, chỉ uống nước, sốt từ 40  – 40,5 độ C.

Sau 24 – 48 giờ thì hạ sốt, ăn lại ít nhưng chó vẫn có biểu hiện lừ đừ và ủ rủ.

3 – 4 ngày sau, chó tiếp tục sốt cao từ 40  – 42 độ C, đợt sốt này kéo dài hơn đợt đầu (từ 3 – 4 ngày), bệnh tiến triển trầm trọng. Chó bệnh thường hay trải qua hai đợt sốt nên người ta còn gọi là dạng sốt hai thì. Vì virus thường tác hại chính trên đường tiêu hóa và hô hấp nên chó có biểu hiện nôn mửa liên tục và tiêu chảy có máu (do phân có lẫn niêm mạc ruột nên có mùi tanh và có màu sẫm như màu cafe), viêm đường hô hấp, ho với dịch tiết mũi có mũ, các niêm mạc đều bị viêm, mắt chó bị sưng húp, chảy nước mắt và có ghèn liên tục. Hội chứng này làm chó kiệt sức, mất nước và điện giải nghiêm trọng nên dẫn đến tử vong rất nhanh.

Một số trường hợp khá phổ biến của bệnh Care là chó bệnh có mụn mũ ở vùng da mỏng như bụng, háng, với diễn tiến lúc đầu viêm đỏ sau thành mũ rồi vở ra khô lại. Ở những trường hợp bệnh nặng, chó thể hiện triệu chứng thần kinh như co giật, run từng cơn, hoặc hai chân trước giật từng hồi như bơi trong không khí. Mỗi trường hợp có một dạng co giật khác nhau, giai đoạn cuối chó bị liệt. Hầu hết chó xuất hiện dạng thần kinh thường chết. Một số ít có thể vượt qua được thì mang di chứng thần kinh.

Một số trường hợp khác thì thể hiện triệu chứng gan bàn chân dầy và cứng, khi ta sờ tay vào cảm giác rất nhám. Đôi khi cũng xảy ra hiện tượng dày và cứng mũi.

Chẩn đoán:

Nên nghĩ đến bệnh Care khi chó con sốt, nhất là dạng sốt hai thì. Các triệu chứng điển hình như viêm hô hấp, viêm ruột, mụn mủ ở da, cứng bàn chân, các cơn co giật. Nhưng đôi khi những dấu hiệu đặc trưng thường không phát hiện ở giai đoạn sớm mà chỉ thấy được ở giai đoạn quá trễ, khó có thể cứu chữa.

Phòng bệnh:

Dùng vacxin nhược độc Care tiêm phòng cho chó. Vacxin này an toàn, có thời gian bảo hộ cho chó từ 6 tháng đến 1 năm. Vì kháng thể từ mẹ có thể bảo vệ cho chó con đang bú từ 4 – 6 tuần, nên chỉ nên tiêm vacxin cho chó con từ 2 tháng tuổi, để chắc chắn nên tiêm lại lần 2 vào lúc chó con được 3,5 tháng tuổi. Đối với chó cảnh và chó nghiệp vụ, việc sử dụng huyết thanh tối miễn dịch là cần thiết.

Về nguyên tắc phòng chống bệnh Care ở chó nên dùng kháng huyết thanh cho những con mới chớm bị bệnh hay tốt hơn ở những con còn khỏe nhưng đã tiếp xúc với chó bệnh. Sau khi dùng kháng huyết thanh 3 tuần cần tiêm lại vacxin. Cũng có thể dùng vacxin đa giá để hạn chế công tiêm, tiêm một mũi phòng 5 đến 6 bệnh như: Cúm, ho, dại, Care…

Điều trị:

Nguyên tắc điều trị là giới hạn sự nhiễm trùng thứ phát, truyền dịch tạo lại cân bằng điện giải, giúp cung cấp năng lượng, trợ sức, trợ lực, bù nước, giới hạn những cơn co giật và chăm sóc cẩn thận.

Giữ chó bệnh ở nơi khô ấm, thuốc hạ sốt, thuốc giảm đau, atropine dể giới hạn co thắt ruột.
Dùng kháng sinh hoạt phổ rộng để chống nhiễm trùng thứ phát:

• BACTRIM (Sulfamethoxazol + Trimethoprim): 1ml/ 5 – 7 kg thể trọng/ ngày. Tiêm bắp liên tục 3 – 5 ngày.

• FLORTYLAN: 1 ml/ 5 – 7 kg thể trọng/ ngày. Tiêm bắp liên tục 3 – 5 ngày.

• AMOXY 15% (Tác dụng kéo dài): 1 ml/ 8 – 10 kg thể trọng. Tiêm bắp. 1 mũi tiêm kéo dài 48h, nếu cần có thể tiêm nhắc lại sau 2 ngày.

• STREPTO – PEN: 1 ml/ 5 – 7 kg thể trọng. Tiêm bắp sâu, 1 lần tiêm có hiệu lực 48 – 72 giờ. Khi cần thiết có thể tiêm nhắc thêm các mũi cách nhau 48 giờ.

• Tăng cường sức đề kháng, trợ sức, trợ lực và cầm máu: Sử dụng các loại thuốc như Spartein, Vitamin C, Vitamin B1, Vitamin B12, Vitamin K…